اوتیسم چیست؟ اوتیسم یا درخودماندگی نوعی اختلال در روان و بیماری‌های عصبی قرار می‌گیرد که روی رفتار فرد تاثیر مستقیم دارد. اختلال طیف اوتیسم (ASD) یک ناتوانی رشدی است که به دلیل تفاوت‌هایی در مغز فرد ایجاد می‌شود. برخی از افراد مبتلا به اوتیسم نوعی اختلال ژنتیکی دارند ولی دلایل و عوامل دیگر بروز این مشکل هنوز مشخص نشده‌اند. افراد مبتلا به ASD ممکن است رفتار، ارتباط‌های فردی و سطح یادگیری متفاوتی دارند ولی بیشتر آن‌ها از نظر ظاهری شبیه دیگران هستند و تفاوت خاصی ندارند.
اوتیسم چیست آیا نوزاد من اوتیسم دارد؟
اوتیسم و اسپرگر و شدت این اختلال از حدود 3 سالگی بروز پیدا می‌کند تا پایان عمر همراه فرد خواهد بود، حتی اگر نشانه‌ها و علائم آن در طول زمان کم شود. برخی از کودکان علائم را در 12 ماه اول زندگی نشان می‌دهند و در برخی دیگر، علائم ممکن است تا 24 ماهگی یا بعد از آن ظاهر نشوند. برخی از کودکان مبتلا به اوتیسم تا 18 تا 24 ماهگی مهارت‌های جدیدی به دست می‌آورند و پس از آن دیگر مهارت جدیدی به دست نمی‌آورند یا مهارت‌هایی را که قبلا داشته‌اند از دست می‌دهند.
کودکان مبتلا به اوتیسم نمی‌توانند با دیگران ارتباط برقرار کنند و در نشان دادن احساسات و افکار خود نیز ناتوان هستند. این مشکل با افزایش سن و در دوره نوجوانی و بزرگسالی بیشتر بروز پیدا می‌کند و زندگی اجتماعی یا عاطفی و خانوادگی آن‌ها را دشوار می‌کند. اوتیسم می‌تواند شدت و درجات متفاوتی داشته باشد و فقط یک اختلال ساده باشد که فقط زندگی فرد را متفاوت می‌کند ولی شدت آن می‌تواند به قدری زیاد باشد که فرد نتواند یک زندگی عادی داشته باشد و حتی از عهده‌ی کارهای عادی برنیاید.
اوتیسم چیست دلیل ابتلا به اوتیسم چیست؟
این بیماری فقط یک دلیل ندارد که با کنترل آن بتوان از ابتلای کودک پیشگیری کرد. عوامل مختلفی در بروی این اختلال تاثیر دارند که بعضی از آن‌ها ژنتیکی هستند و بعضی دیگر به محیط اطراف و شرایط زندگی ربط دارند.
- ژنتیک و سابقه خانوادگی
اگر در اقوام و فامیل درجه یک شما (مثلا فرزند خواهر یا فرزند برادر) کودک مبتلا به اوتیسم هست، ممکن است فرزند شما هم مبتلا شود. در خانواده‌ای که یکی از فرزندان با اوتیسم یا اسپرگر به دنیا آمده است، احتمال بیماری فرزند بعدی هم زیاد می‌شود.
- سن بالای مادر و پدر
بارداری در سن بالا، جنین را در خطر انواع مشکلات و اختلال‌های کروموزومی قرار می‌دهد، هرچه سن مادر از ۳۵ بیشتر شود، قدرت باروری کمتر و خطر بیمار شدن فرزند بیشتر است. سن پدر هم روی سلامت جنین تاثیر دارد و کیفیت اسپرم مردان پس از ۴۰ سالگی کمتر می‌شود و هر چه سن‌شان بیشتر باشد، خطر بیماری فرزندشان هم افزایش پیدا می‌کند.
- آلودگی زیست‌محیطیِ محل زندگی والدین
زندگی کردن در مناطقی که مواد شیمیایی و سموم به هر علت و به هر شکل در آب، خاک و هوا زیاد باشد، خطر اوتیسم را بالا می‌برد. بهتر است مادر تا حد ممکن در معرض مواد شیمیایی از هر نوع و جنسی نباشد، مثلا استفاده از رنگ مو و مواد آرایشی، سیگار، مصرف انواع ظروف پلاستیکی و… هم بهتر است تا حد ممکن کم یا قطع شوند.
- مصرف دارو در بارداری
بعضی از داروها در دوره‌ی بارداری می‌تواند به اختلال ژنتیکی و اوتیسم منجر شود. زنان باردار هیچ دارویی را نباید بدون مشورت و تایید پزشک مصرف کنند.
- تاثیر واکسن روی اوتیسم
هیچ ارتباطی بین واکسن‌ها و اختلال اوتیسم وجود ندارد. سال ۱۹۹۸ مطالعاتی بر این اساس آغاز شد ولی به چنین نتیجه‌ای نرسیدند و این نظریه رد شده است.
علائم و نشانه‌های اوتیسم
معمولا اوتیسم در ماه‌های ابتدایی پس از تولد و در دوران نوزادی تشخیص داده نمی‌شود و در مراحل رشد خود را نشان می‌دهد. بسته به این‌که شدت اختلال چقدر باشد ممکن است علائم آن در سن پایین‌تر یا بالاتر کودک بروز پیدا کند.
علائم اصلی اوتیسم این موارد هستند:
- نداشتن ارتباط چشمی و نگاه نکردن به چشم دیگران
- واکنش نداشتن به شنیدن اسم خود
- نشان ندادن احساسات در صورت: شادی، غم، خشم، هیجان و… را در صورت کودک نمی‌بینید
- حرکات و کارهای تکراری: مثل دست تکان دادن یا دست زدن یا تکرار زیاد یک کلمه و جمله کوتاه
- علاقه شدید و غیرعادی به بعضی اشیاء یا قطعات
- ناراحتی و واکنش شدید به تغییر در شرایط
- حساسیت بیش از حد به نور، صدا، لمس شدن و…
تشخیص قطعی به عهده متخصص اطفال و روانپزشک متخصص کودکان است. بهتر است همه کودکان بین ۱۸ تا ۲۴ ماهگی غربالگری اوتیسم داشته باشند. شناسایی و تشخیص زودهنگام می‌تواند به والدین کمک کند تا با استفاده از رفتاردرمانی و کاردرمانی میزان آسیب به فرزندشان را کاهش دهند.
شدت و سطوح اوتیسم
اوتیسم در افراد مختلف شدت متفاوت دارد. بعضی کودکان تا حدی از مراحل رشد را طی می‌کنند و از جایی به بعد تفاوت آن‌ها با همسن و سال‌هایشان مشخص می‌شود و بعضی ممکن است در مراحل اولیه‌ی رشد متوقف شوند. اگر اوتیسم خفیف باشد ممکن است تا سن مدرسه و دوران نوجوانی تشخیص داده نشود و در بعضی افراد درخودماندگی با آرام بودن یا افسردگی اشتباه گرفته می‌شود.
اوتیسم سطح ۱
معمولا کسانی که اختلال خفیف دارند در روابط و تعامل با اطرافیان یا اجتماع مشکل دارند و حساسیت‌هایشان بیشتر است ولی می‌توانند از عهده‌ی آن بربیایند. ممکن است بیماری آن‌ها تا سال‌ها تشخیص داده نشود.
اوتیسم سطح ۲
کسانی که به سطح ۲ اوتیسم دچار می‌شوند در روابط با اطرافیان و ارتباط‌های اجتماعی مشکلات زیادی دارند و ارتباط برقرار کردن برایشان سخت است.
اوتیسم سطح ۳
کسانی که اوتیسم شدید دارند ممکن است مشکلات مغزی و فکری هم داشته باشند. مثلا نتوانند صحبت کنند یا تغییر در میزان نور، صدا و شرایط محیطی به‌شدت آزرده می‌شوند. ممکن است رفتارهای خشن و پرخاشگری تکرارشونده داشته باشند مثل زدن سر به دیوار یا حمله به دیگران.
درمان اوتیسم چیست؟
درمان قطعی اوتیسم، درمان غیردارویی اوتیسم، درمان اوتیسم با طب سنتی… هر جا این ترکیب و واژه‌ها را دیدید یا اگر کسی چنین ادعایی کرد، بدانید با یک مطلب غیرعلمی و غیرواقعی یا فردی کلاهبردار روبه‌رو هستید. متاسفانه اوتیسم، اسپرگر و سایر اختلال‌های زیرمجموعه‌ی آن‌ها هیچ درمان قطعی چه با کمک دارو یا هر روش دیگر ندارند. در واقع عوارض و مشکلاتی که این اختلال برای سیستم عصبی به وجود می‌آورد، اصلاح نمی‌شود و تغییر نمی‌کند.
در حال حاضر روش اصلی کمک به افراد مبتلا به اوتیسم و اسپرگر این است که با راهکارهای کمکی به آن‌ها مهارت‌هایی آموخته شود تا بتوانند خودشان را با شرایط جامعه و محل زندگی تطبیق بدهند.
- کاردرمانی
- رفتاردرمانی
- بازی‌درمانی
- گفتار درمانی
- فیزیوتراپی (در صورت نیاز)
[…] بودن نشستن طولانی باعث می‌شود کودکان و حتی بزرگسالان مبتلا به این اختلال در بعضی کارهای معمول خود دچار مشکل […]
[…] یا بایپلار، علائم و درمان؛ تشخیص دوقطبی در کودکان و نوجوانان دشوار است. بیشتر کسانی که در بزرگسالی علائم […]