هشدار جهانی برای آبله میمونی در هفته‌های اخیر خبرهای زیادی درمورد شیوع آبله میمونی منتشر شده است. بسیاری افراد برایشان پرسش شده که آیا آبله میمونی باعث یک قرنطینه دیگر مانند کرونا می‌شود؟ کارشناسان هنوز در این مورد مطمئن نیستند ولی شیوع گسترده‌ی ویروس ام-پاکس (Mpox) در قاره آفریقا و کشف چند مورد در اروپا، آمریکا و آسیا باعث نگرانی مراکز و نهادهای بهداشتی بین‌المللی شده است.
آبله میمونی چیست؟
آبله میمونی یک بیماری ویروسی واگیردار و بسیار مسری است که می تواند علائمی شبیه آنفولانزا داشته باشد و ضایعات پوستی دردناکی هم ایجاد می‌کند. ویروس ام-پاکس عامل ابتلا به این بیماری است که از طریق تماس نزدیک بین دو نفر جابجا و منتقل می‌شود.
آبله میمونی را نوعی ویروس به نام ام-پاکس mpox ایجاد می‌کند که در گروه ویروس‌های آبله قرار دارد و به دو دسته نوع ۱ و نوع ۲ تقسیم می‌شود. ام-پاکس نوع I بیماری شدیدتری ایجاد می‌کند و باعث مرگ ۱۰ درصد از مبتلایان می‌شود. ویروس ام-پاکس نوع II کمتر به مرگ منجر می‌شود ولی میزان واگیر و شدت شیوع آن خیلی بیشتر است.
چرا سازمان جهانی بهداشت وضعیت اضطراری اعلام کرد؟
این دومین بار طی دو سال گذشته است که سازمان جهانی بهداشت برای آبله میمونی و ویروس ام-پاکس وضعیت هشدار اعلام می‌کند. اولین بار سال ۲۰۲۲ بود پس از آن‌که بیماری در چند کشور شیوع پیدا کرد و نزدیک به ۱۰۰ هزار نفر مبتلا شدند که ۳۲۰۰۰ نفر از آنان در ایالات متحده آمریکا بودند.
با این حال سال ۲۰۲۳ یک سویه فرعی جدید از نوعI ویروس در جمهوری کنگو ظاهر شد. کارشناسان سازمان جهانی بهداشت گفته‌اند به نظر می‌رسد این سویه‌ی جدید از طریق روابط جنسی منتقل و به سرعت در کنگو منتشر شده است.
امسال هم ظهور دوباره‌ی ویروس ام-پاکس در چند کشور آفریقا باعث نگرانی دانشمندان شده است. پس از شیوع فزاینده آبله میمونی در جمهوری دموکراتیک کنگو و کشورهای همسایه آن در قاره آفریقا، سازمان بهداشت جهانی ۲۴ مرداد ماه ۱۴۰۳ (۱۴ اوت ۲۰۲۴) وضعیت اضطرار بین‌المللی اعلام کرد که بالاترین سطح هشدار این سازمان است.
در ماه گذشته، بیش از 100 مورد ابتلا به ویروس ام-پاکس در چهار کشور همسایه جمهوری دموکراتیک کنگو (یعنی بوروندی، کنیا، رواندا و اوگاندا) شناسایی شد که قبلا هرگز وجود این بیماری را گزارش نکرده بودند. این اخباری و بیماری‌ها نشان می‌دهد سویه‌ی جدید ویروس به سرعت گسترش پیدا می‌کند و پتانسیل درگیر کردن سایر کشورهای آفریقایی و نیز قاره‌ها و کشورهای دیگر جهان را دارد.
در واقع سازمان جهانی بهداشت با هشدار به کشورهای سراسر دنیا و سازمان‌ها و نهادهای بهداشتی از آن‌ها می‌خواهد اقدامات پیشگیرانه و آموزشی را سریع‌تر آغاز کنند تا آبله میمونی به یک همه‌گیری جهانی تبدیل نشود.
آبله میمونی در کدام کشورها شناسایی شده است؟
در حالی که سال‌های قبل تعداد زیادی از کشورها درگیر آبله میمونی نشده بودند، این بار شیوع بیماری در 13 کشور آفریقایی گزارش شده که فراگیرتر از قبل است. تعداد مبتلایان گزارش شده تا همین الان از مجموع کل آمار گزارش شده در سال گذشته فراتر رفته و بیشتر شده است.
نکته دیگر آن‌که آبله میمونی در محدوده قاره آفریقا باقی نمانده و یک بیمار در سوئد شناسایی شده که سفری به آفریقا داشته است. موضوع وقتی بیشتر نگرانی ایجاد کرد که یک بیمار در فیلیپین شناسایی شد در حالی که هیچ سابقه‌ی سفر به خارج از کشور خود نداشت و نشان می‌دهد آبله میمونی به آن کشور نیز وارد شده و در حال انتشار است.
همچنین وزارت بهداشت پاکستان از شناسایی یک ابتلا به آبله میمونی در این کشور را تایید و اطلاع‌رسانی کرد.
به گفته کارشناسان و متخصصان سازمان جهانی بهداشت همین موارد نشان می‌دهد افراد بیشتری به ویروس آلوده شده‌اند. آن ریموین، استاد اپیدمیولوژی در دانشگاه کالیفرنیا در مصاحبه با TODAY.com گفته است: «آنچه می‌بینیم فقط نوک کوه یخ است و تعجب‌آور نیست که موارد بیشتری از آلودگی و ابتلا به آبله میمونی را در سطح جهانی ببینیم… فرقی نمی‌کند آفریقا باشد یا آمریکا، ویروس هر جا باشد می‌تواند خطری بالقوه باشد و به راحتی منتشر شود.»
او در پاسخ به این سوال که آیا یک همه‌گیری بزرگ دیگر در راه است، گفت: «هنوز نمی‌دانیم ویروس چقدر منتشر شده است، باید منتظر آمار و اطلاعات بیشتر باشیم.»
آیا یک قرنطینه دیگر در راه است؟
کارشناسان فعلا چنین نظری ندارند چون آبله میمونی مانند کرونا یک بیماری جدید نیست و از قبل روش‌های پیشگیری و واکسن‌هایی برای آن شناخته شده و تا سال ۲۰۲۲ در کنترل بوده است. با این حال تحقیقات جدید و پژوهش روی محیط‌های آلوده نگرانی‌هایی درمورد سویه‌ی جدید ایجاد کرده است چون نشان می‌دهد احتمال انتقال ویروس از طریق هوا و تنفس نیز وجود دارد.
کارشناسان و پزشکان می‌گویند قرار نیست از الان خیلی نگران شوید و استرس بگیرید ولی بهتر است کمی نگران باشید و مراقبت را شروع کنید. آنان می‌گویند آموزش و پیشگیری باید زودتر شروع شود تا میزان ابتلا و آلودگی به حدی نرسد که نتیجه‌ی آن یک ایپدمی و جهان‌گیری بیماری و قرنطینه و دیگر محدودیت‌ها باشد.
آبله میمونی چگونه منتقل می‌شود؟
آبله میمونی به شدت واگیر است و عمدتاً از طریق تماس نزدیک با یک فرد آلوده یا ضایعات، دَلَمه‌ها، مایعات بدن و ترشحات تنفسی گسترش می‌یابد. رابطه جنسی راه اصلی انتقال ویروس است ولی روابط صمیمی و عادی روزمره هم می‌تواند باعث بیماری شود.
- دست دادن
- روبوسی
- در آغوش گرفتن
- تماس با بدن فرد بیمار
- تماس با پوست فرد
- استفاده از وسایل شخصی (مانند حوله، ملافه، لباس)
هم ویروس آبله میمونی را منتقل می‌کنند.
به همین دلیل وقتی یک نفر در خانواده به ویروس آلوده شود، بقیه اعضا هم به راحتی بیمار می‌شوند. این بیماری از حیوانات و جوندگان هم به انسان منتقل می‌شود.
نشانه‌ها و علائم آبله میمونی
پس از این‌که ویروس وارد بدن شود معمولاً بین چند روز تا چند هفته طول می‌کشد تا بیماری آغاز و علائم آن ظاهر شود. این موارد عبارتند از:
- کهیر
- تب
- لرز
- خستگی
- بدحالی
- سردرد
- دردهای عضلانی
- تورم غدد لنفاوی
تا قبل از این‌که کهیر و بثورات پوستی ظاهر شود، علائم شبیه آنفلوآنزا است و فرد متوجه بیماری جدیدی در خود نمی‌شود. با این حال ممکن است برخی از افراد فقط علائم پوستی داشته باشند و علائم شبه آنفلوآنزا را نداشته باشند.
بثورات پوستی آبله میمونی اغلب به شکل زخم‌های صاف و قرمز رنگ شروع می‌شود که ممکن است دردناک یا خارش‌دار باشد. در عرض چند روز، اینها به برجستگی های سفت و برجسته تبدیل می شوند که به تاول های پر از مایع می‌شوند و در نهایت می‌ترکند و پوسته پوسته می‌شوند.
ضایعات معمولاً از صورت شروع می‌شود و به بازوها، دست‌ها، پاها و بقیه بدن گسترش می‌یابد. زخم‌ها ممکن است روی یا اطراف اندام تناسلی یا مقعد نیز ایجاد شوند.
چه کسانی بیشتر در خطر آبله میمونی هستند؟
افرادی که بدن ضعیف‌تری دارند بیشتر در خطر ابتلا به نوع شدید بیماری هستند، یعنی:
- کودکان زیر ۱ سال
- افراد مبتلا به ایدز
- افرادی که بیماری خودایمنی دارند
- زنان باردار
راه‌های درمان آبله میمونی
آبله میمونی مانند بسیاری از بیماری‌های ویروسی دیگر هیچ درمان خاص یا ضد ویروسی مورد تایید FDA ندارد. اکثر افراد سالم با مراقبت‌های حمایتی، مانند داروهای ضد درد و درمان خانگی ضایعات پوستی، خود به خود بهبود می یابند.
اما کسانی که به نوع شدید بیماری مبتلا شوند یا نقص سیستم ایمنی داشته باشند، بستری می‌شوند و داروهای خاصی دریافت می‌کنند.
روش پیشگیری از آبله میمونی
هشدار جهانی برای آبله میمونی همیشه و در همه مورد پیشگیری از درمان است. منتظر نباشید که اولین مورد آبله میمونی در ایران شناسایی و اعلام شود. از همین الان مراقبت از خودتان و عزیزان‌تان را شروع کنید:
- به اخلاق و شریک زندگی خود پایبند باشید، روابط جنسی آزاد یکی از اصلی‌ترین روش‌های انتقال آبله میمونی است.
- دوباره سراغ ماسک بروید و در مکان‌های شلوغ و پرجمعیت ماسک بزنید.
- بهداشت فردی را رعایت کنید.
- از وسایل شخصی مانند حوله، ملافه، لباس دیگران استفاده نکنید.
- روبوسی و بغل کردن و دست دادن را تا حد ممکن ترک کنید.
- در صورت معرفی واکسن در ایران، حتما دو دز واکسن بزنید.
بدون دیدگاه